tinhtrung.jpg

Chỉ xét nghiệm tinh trùng nghĩ đến Hiếm muộn gồm:

  • Mật độ tinh trùng thấp.
  • Số lượng tinh trùng quá ít.
  • Khả năng di động của tinh trùng kém.
  • Đứt gãy, phân mảnh ADN của tinh trùng (DFI)
  • Nồng độ hormon testosterone trong máu khá thấp.

Hiếm muộn nam được định nghĩa là tình trạng nam giới không làm cho phụ nữ trong độ tuổi sinh sản có thai. Có tới 40-50% nam giới hiếm muộn có thông số tinh dịch đồ “bình thường”.

Đứt gãy ADN tinh trùng (DFI) là gì?

Trong đầu tinh trùng chứa nhân, trong nhân có chứa ADN – vật liệu di truyền để kết hợp với bộ gen của trứng và tạo ra thai nhi.

  • Phân mảnh ADN tinh trùng (đứt gãy ADN tinh trùng) là tỷ lệ phần trăm tinh trùng ADN bị phân mảnh trong một lần xuất tinh, gây vô sinh nam
  • Bất thường này ảnh hưởng đến khả năng tinh trùng kết hợp với trứng để tạo phôi của tinh trùng, cũng như việc làm tổ của phôi
  • Tinh trùng đứt gãy ADN là tình trạng chuỗi ADN (đa số ở phần đầu) của tinh trùng bị đứt ra thành từng đoạn nhỏ
  • Tinh dịch đồ chỉ xác định hình dạng bên ngoài của tinh trùng, không biết được hệ gen bên trong như thế nào

–> Cần làm xét nghiêm đánh giá tỷ lệ phân mảnh ADN (DFI) của tinh trùng, nhất là trong những trường hợp có bất thường hình dạng cũng như khả năng di động của tinh trùng

  • Tình trạng tinh trùng phân mảnh ADN ngày càng gia tăng, có thể đến từ các nguyên nhân như ảnh hưởng của môi trường, thói quen sinh hoạt, ăn uống, béo phì, nghề nghiệp tiếp xúc kim loại, tiếp xúc nhiệt độ cao, rượu bia thuốc lá, chất kích thích, bệnh lý mãn tính (tiểu đường, viêm gan, cao huyết áp, Gút, Covid, quai bị…) của nam giới.
  • Việc tinh trùng bị đứt gãy cao gây nguy cơ tinh trùng “không hạp” với trứng cũng như “không đối thoại” với niêm mạc tử cung dẫn đến chuyển phôi thất bại, sảy thai liên tiếp, lưu thai liên tiếp, thất bại làm tổ, vị trí làm tổ và ảnh hưởng chất lượng của phôi
  • Thực hiện xét nghiệm phân mảnh ADN tinh trùng (DFI) giúp hiểu rõ hơn về nguyên nhân vô sinh hiếm muộn ở cặp vợ chồng hiếm muộn.

Xét nghiệm phân mảnh – đứt gãy ADN tinh trùng (DFI) cần thiết trong những trường hợp:

  • Có từng hư lưu sẩy thai liên tiếp
  • Xét nghiệm tinh dịch đồ bình thường mà vẫn không có con
  • Xét nghiệm tinh dịch đồ cho kết quả số lượng tinh trùng di động ít hoặc có hình dạng bình thường kém
  • Thất bại với IUI – Bơm tinh trùng
  • Thất bại với IVF – Thụ tinh ống nghiệm
  • Chuyển phôi thất bại nhiều lần, có phôi chất lượng kém
  • Hút thuốc lá, cuộc sống stress – căng thẳng, sử dụng rượu, bia, chất kích thích
  • Bệnh nhân bệnh mãn tính: Tiểu đường, Gout, Ung thư, Rối loạn mỡ máu, Cao huyết áp, Viêm gan, Lao, Tuyến Giáp, Covid, bệnh lý thận,…
  • Người tiếp xúc với các hóa chất độc hại, môi trường làm việc nóng nhiệt độ cao
  • Từng Nhiễm trùng cơ quan sinh dục dưới, tràn dịch tinh mạc, khối u sinh dục
  • Giãn tĩnh mạch thừng tinh, mang đột biến gen MTHFR
  • Nam giới > 35 – 40 tuổi đang mong muốn có thai

Việc đánh giá toàn diện về chất lượng tinh trùng thông qua xét nghiệm phân mảnh ADN tinh trùng là điều vô cùng cần thiết để tiên lượng khả năng sinh sản và có hướng điều trị khi cần thiết.

Nếu kết quả :

  • DFI < 5 – 10% tiếp tục theo dõi để có thai tự nhiên
  • DFI:  ≤ 10 – 20% là phân mảnh trung bình: Cân nhắc thực hiện IUI hoặc IVF
  • DFI:  > 20 – 25% là phân mảnh nhiều: Khuyến cáo thực hiện IVF 

Tinh trùng đứt gãy ADN cần làm gì?

Trong ăn uống, nên chú ý bổ sung đầy đủ dưỡng chất:
  • Kẽm (có nhiều trong hàu, thịt bò): Nồng độ của kẽm, đồng và selenium trong tinh dịch có liên quan đến chất lượng tinh trùng.
  • Vitamin C (có nhiều trong cam, bưởi, măng tây): đóng vai trò quan trọng bảo vệ DNA của tinh trùng trước tấn công của ROS. Thiếu hụt vitamin C được chứng minh trên những bệnh nhân dị dạng và giảm số lượng tinh trùng, đặc biệt những bệnh nhân hút thuốc lá thì sự thiếu hụt vitamin C thể hiện rất rõ trên tinh dịch đồ
  • Vitamin E (rau cải xanh, hạnh nhân, bơ, hạt dẻ, vit E đỏ)
  • L-carnitine, Coenzyme Q10 (có trong dầu cá, như cá hồi, cá ngừ)
  • Glucathion: Đóng vai trò bảo vệ màng tế bào do chống lại quá trình oxy hóa lipid. Thiết hụt glucathion dẫn đến tổn thương vùng cổ của tinh trùng và gây ra rối loạn di chuyển của tinh trùng
  • Quan hệ liên tục 2 -3 ngày/ lần
  • Không Thuốc lá, bia rượu, căng thẳng, áp lực, mất ngủ, thức khuya, hạn chế điện thoại
  • Tránh thường xuyên tiếp xúc với môi trường nhiệt độ cao
  • Không nên tắm nước nóng, tắm hơi nhiều bởi vì đây chính là môi trường có nhiệt độ cao dễ làm tiêu diệt tinh trùng

Các thực phẩm cần thiết cho tinh trùng

  • Hàu biển: Giàu hàm lượng kẽm giúp nâng cao chất lượng tinh trùng và tăng cường testosterone.
  • Bông cải xanh: hàm lượng vitamin A dồi dào trong bông cải xanh giúp tinh trùng trở thành những tay bơi lội cừ khôi trong môi trường âm đạo.
  • Tỏi: chứa allicin và selenium giúp bảo vệ tinh trùng khỏi sự tổn hại và cải thiện sự linh hoạt của các tinh binh.
  • Chuối: giàu kẽm vitamin A, C và B1 có tác dụng thúc đẩy cơ thể sản sinh tinh trùng khỏe mạnh, tăng cường ham muốn.
  • Socola đen: Giàu chất chống oxy hóa giúp tinh trùng giảm “stress” và chứa amino axit có tác dụng tăng gấp đôi lượng tinh trùng sản xuất ra.
  • Măng tây: măng tây giàu vitamin C giúp bảo vệ tinh trùng khỏi những tổn thương cũng như kích thích sự linh hoạt và lượng tinh trùng sản xuất.
  • Cà chua: chứa hoạt chất lycopene chống lại độc tố làm tổn thương DNA.Tế bào và tinh trùng.
  • Cải bó xôi: Giàu axit Folic bảo vệ tinh trùng khỏi dị dạng và làm tăng cơ hội tinh trùng gặp trứng.
  • Quả Óc chó: Giàu axit béo tốt omega 3 và chất chống oxy hóa góp phần nâng cao chất lượng và độ nhạy của các tinh binh xung trận.

Làm thế nào để tinh trùng tăng cơ hội “hạp” với trứng

Bạn có thể thực hiện các bước đơn giản sau đây để tăng cơ hội sản xuất ra những tinh trùng khỏe mạnh, bao gồm:

Duy trì cân nặng hợp lý:

Một số nghiên cứu cho thấy việc tăng chỉ số khối cơ thể (BMI) có liên quan đến việc giảm số lượng tinh trùng và khả năng di chuyển của tinh trùng;

Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh:

Chọn ăn nhiều loại trái cây và rau quả, giàu chất chống oxy hóa có thể giúp cải thiện sức khỏe tinh trùng;

Ngăn ngừa nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục: 

Các bệnh lây truyền qua đường tình dục, như giang mai, lậu, có thể gây vô sinh ở nam giới. Để bảo vệ bản thân, hãy giới hạn số lượng bạn tình và sử dụng bao cao su mỗi khi quan hệ tình dục – hoặc duy trì mối quan hệ một vợ một chồng với bạn đời không bị nhiễm bệnh;

Hạn chế căng thẳng:

Lo âu, căng thẳng quá mức có thể làm giảm chức năng tình dục và ảnh hưởng xấu vào quá trình bài tiết ra các hormone cần thiết để sản xuất tinh trùng;

Tập luyện thể chất, tập yoga

Các hoạt động thể chất, tập yoga vừa phải có thể hỗ trợ làm tăng mức độ của các enzyme chống oxy hóa mạnh mẽ, gián tiếp giúp bảo vệ tinh trùng.

BS - Phạm Quang Nhật

Bản quyền 2021 © Phòng khám Phạm Nhật