Tác dụng dược lý:

• Tác dụng chống viêm trên lâm sàng rõ rệt nhưng trên thực nghiệm tác dụng kháng khuẩn không rõ rệt. Các tác giả nhận định chống viêm có thể do thuốc làm tăng tác dụng thực bào của bạch cầu.
• Bốn loại Xuyên tâm liên tố đều có tác dụng kháng viêm và hạ nhiệt. Tính kháng viêm tác động thông qua tuyến thượng thận.
• Xuyên tâm liên tố A, B, C, D trên thực nghiệm đều có tác dụng làm teo tuyến ức chuột nhắt và tác dụng tăng cường chức năng vỏ tuyến thượng thận
• Thuốc có tác dụng kéo dài thời gian sống của chuột nhắt bị rắn độc cắn gây suy hô hấp. Thuốc có tác dụng làm sẩy thai ở chuột nhắt và thỏ.
• Có tác dụng lợi mật ở chuột lớn.

Công dụng:

• Thanh nhiệt, giải độc, trừ thấp, hoạt huyết, tiêu thũng chỉ thống.
• Xuyên tâm liên có tính kháng sinh mạnh đối với nhiều loại vi trùng.
• Làm tăng khả năng thực trùng của bạch cầu.
• Có tác dụng giảm đau tương tự aspirin, và làm hạ huyết áp nhưng không gây tai biến gì

Liều dùng:

• Ngày dùng 6-15g.

Chống chỉ định:

• Dùng quá liều kéo dài vị thuốc này có thể làm suy vị khí.
• Những đối tượng như phụ nữ có thai và cho con bú, người đang muốn sinh con, người dùng thuốc chữa cao huyết áp, chống đông máu warfarin và aspirin giảm đau,….không nên sử dụng xuyên tâm liên hoặc bất kỳ loại thuốc có phối chế thành phần này.
• Những người bị viêm loét dạ dày, tá tràng và những người phẫu thuật, chấn thương cũng không nên dùng vì có thể bị chảy máu do Xuyên tâm liên làm chậm quá trình đông máu.

Nhiệt ở phế biểu hiện như ho và hen hoặc ho có đờm vàng:

Dùng phối hợp xuyên tâm liên với ngư tịch thảo, cát cánh và qua lâu.

Lỵ do thấp và nhiệt:

Dùng phối hợp xuyên tâm liên với mã xỉ hiện.

Tham khảo

Xuyên tâm liên thuộc nhóm thuốc thanh nhiệt, giải độc, có vị đắng, tính hàn, thanh nhiệt, giải độc, hoạt huyết, tiêu thũng, chỉ thống, có tác dụng kháng vi sinh vật (vi khuẩn, virus, nấm, ký sinh trùng), chống viêm, oxy hóa, giảm đau, diệt khuẩn. Tính kháng sinh tự nhiên của Xuyên tâm liên được đánh giá rất cao nhờ nó vừa có tính giảm đau, vừa tăng đề kháng mà không để lại tác dụng phụ như các loại kháng sinh thông thường.

Y học cổ truyền dùng Xuyên tâm liên để chữa rất có hiệu quả các bệnh thuộc hệ thống hô hấp như cảm sốt, cúm, ho, viêm họng, sưng amidan, viêm phế quản – phổi. Nhờ đặc tính kháng vi khuẩn, virus phổ rộng, Xuyên tâm liên cũng có hiệu quả tốt trong điều trị nhiều bệnh lý nhiễm trùng ở các cơ quan khác, như viêm đường tiết niệu, viêm âm đạo, khí hư, viêm nhiễm đường ruột. Ngoài ra, vị thuốc này còn được sử dụng trong điều trị các bệnh về gan, sốt, tiêu chảy cấp tính, tăng huyết áp, thủy đậu, bệnh phong, sốt rét, đắp ngoài hoặc làm nước tắm chữa mụn nhọt, ghẻ lở….

Covid-19 là một dạng bệnh đường viêm đường hô hấp do virus gây nên. Việc sử dụng Xuyên tâm liên phối hợp với một số thuốc cũng sẽ có tác dụng nhất định đối với việc hỗ trợ điều trị, cải thiện các triệu chứng đau họng, nhức đầu, ho hay sổ mũi, làm giảm tiết dịch, thông thoáng đường thở, đảm bảo thông khí ở các bệnh nhân bị Covid-19 nhẹ hoặc giai đoạn khởi phát.

Tiềm năng và cơ sở khoa học ứng dụng xuyên tâm liên trong điều trị COVID-19

Xuyên tâm liên thuộc họ Ô rô, còn được gọi là công cộng, hùng bút, lam khái liên, cây lá đắng, nguyên cộng, khô đảm thảo, nhất kiến kỷ,…

Trong Đông y, xuyên tâm liên có vị đắng, tính mát, quy vào kinh phế và can. Do đó, dược liệu được dùng nhiều cho người bị bệnh về hô hấp, tiết niệu, ngứa ngoài da,…

Trong Y học hiện đại, một số nghiên cứu khoa học đã chứng minh chiết xuất dược liệu xuyên tâm liên có thành phần andrographolide tác dụng kháng khuẩn, chống viêm, hạ sốt, an thần và tăng cường chức năng miễn dịch.

Người bệnh bị mắc COVID-19 khiến hệ thống miễn dịch bị suy yếu, tổn thương. Lúc này việc sử dụng xuyên tâm liên sẽ giúp kích thích hệ thống miễn dịch và kháng virus tự nhiên, tự khôi phục sự cân bằng miễn dịch. Vị thuốc có thể sử dụng cả trước và trong khi bị nhiễm virus COVID-19.

Một nghiên cứu thuộc Trường Đại học Jadavpur, Ấn Độ (2020) đã chỉ ra rằng sự kết hợp của andrographolide và một số hợp chất khác của xuyên tâm liên có thể làm giảm nhiễm trùng đường hô hấp trên. Đồng thời ngăn chặn sản xuất cytokine và các yếu tố gây viêm nhiễm.

Tại Thái Lan, vào tháng 4 năm 2020, một nhóm nghiên cứu sinh tại Viện Sinh học thuộc Bộ Y tế Thái Lan đã chứng minh được xuyên tâm liên có thể ức chế virus corona tồn tại trong các ống nghiệm.

Ngoài ra bác sĩ Kulthanit Wanaratna, Giám đốc Viện Nghiên cứu Y học cổ truyền Thái Lan cho biết các bệnh nhân nhiễm COVID-19 đã cải thiện tình trạng bệnh sau 3 ngày sử dụng xuyên tâm liên. Và sau 5 ngày các triệu chứng biến mất, không tìm thấy bất kỳ một tác dụng phụ nào khác.

Ở Indonesia, một nhóm tác giả gồm Ariani Ariani, Nurdin Rahman, Siti Ika Fitrasyah,  Ummu Aiman, Devi Nadila, Nurulfuadi Nurulfuadi và Fendi Pradana thuộc Khoa Dinh dưỡng của đại học Tadulako, TP. Palu, Indonesia đã công bố đề tài: “Phân tích các đặc tính hóa học và hoạt động chống oxy hóa của Sambiloto (Andrographis paniculata Nees.).”

Theo đó, trà lá từ xuyên tâm liên được xem như một thức uống chức năng giúp ngăn ngừa bệnh do Coronavirus và các bệnh thoái hóa.

Như vậy, việc sử dụng xuyên tâm liên để tăng sức đề kháng, hệ thống miễn dịch và hỗ trợ điều trị COVID-19 là có căn cứ khoa học và rất tiềm năng. Ngoài ra những đối tượng như F1 đang có dấu hiệu ho, sốt,.. được cách ly tại nhà cũng có thể cân nhắc sử dụng.

Hướng dẫn cách dùng xuyên tâm liên phòng ngừa, hỗ trợ điều trị COVID-19 từ chuyên gia

Theo các chuyên gia, người dân có thể ngăn ngừa và điều trị COVID-19 bằng xuyên tâm qua nhiều cách khác nhau.

• Dùng đơn lẻ: Mua xuyên tâm liên tươi về phơi khô (hoặc sử dụng loại khô sẵn), tán thảo dược thành bột mịn. Mỗi ngày pha uống 3 lần, mỗi lần khoảng 2g bột. Ngoài ra có thể dùng thêm mật ong để cải thiện vị đắng của xuyên tâm liên.
• Phối trộn với thảo dược khác: Xuyên tâm liên, kim ngân, huyền sâm, mạch môn, mỗi loại 12g. Sắc thảo dược cùng nước ấm, 3 bát nước sắc còn 1 bát và chia thành 2 lần để uống trong ngày.

Ngoài hướng dẫn cách dùng đúng, người bệnh trong quá trình sử dụng, cần lưu ý một vài vấn đề:

• Xuyên tâm liên là thảo dược có tính mát, không sử dụng trong thời gian quá 5 – 7 ngày, tránh gây tê tay chân, hạ huyết áp và ảnh hưởng tới thận.
• Nghiên cứu đã cho thấy, sử dụng xuyên tâm liên không quá 2 tuần, sẽ không xảy ra tác dụng phụ. Nếu thấy cơ thể khó chịu cũng sẽ trở lại bình thường ngay khi ngưng dùng.