Bệnh viêm da cơ địa ở trẻ thường xuất hiện khá sớm, phổ biến ở trẻ trong giai đoạn 3 tháng sau sinh và kéo dài tới khoảng 5 tuổi. Theo thống kê, có khoảng 60% trẻ bị viêm da cơ địa trong năm đầu, 30% phát bệnh trong 5 năm đầu và ở trẻ lớn tỷ lệ mắc bệnh chỉ 10%. Thông thường, bệnh sẽ biến mất khi trẻ bước vào giai đoạn trưởng thành. Tuy nhiên, có nhiều trường hợp viêm da cơ địa bị tái đi tái lại nhiều lần cho tới khi trưởng thành, gây nhiều bất tiện và ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏe của trẻ.

 Viêm da cơ địa gây sưng ngứa, bong tróc da

1.1. Viêm da cơ địa là gì?

Viêm da cơ địa còn gọi là bệnh chàm sữa ở trẻ, bệnh khiến da bị ngứa, ửng đỏ. Đây là bệnh da liễu thường gặp ở trẻ em, bị có thể tái phát nhiều lần, tồn tại lâu dài không thể trị dứt điểm. Trẻ em, trẻ sơ sinh bị viêm da cơ địa có thể kéo dài bệnh đến khi trưởng thành.

Bệnh lý này thường đi kèm với hen suyễn, dị ứng và sốt cỏ khô. Bệnh lý viêm da cơ địa ở trẻ cũng như đối tượng khác hiện vẫn chưa có phương pháp điều trị dứt điểm. Các liệu pháp điều trị hiện nay chủ yếu là giảm ngứa, ngăn ngừa bệnh tái phát bằng thuốc và chăm sóc tại nhà.

1.2. Viêm da cơ địa nhận biết thế nào?

Triệu chứng bé bị viêm da cơ địa khá đa dạng, mỗi trẻ có thể có những biểu hiện khác nhau gồm:

• Da nổi mẩn ngứa

Tình trạng ngứa khiến trẻ khó chịu và nghiêm trọng hơn vào ban đêm.

• Da khô

Da bé trở nên khô ráp hơn, gây cảm giác khó chịu.

Da bị viêm cơ địa thường khô ráp, chảy máu do gãi

• Da đổi màu

Thông thường khi mới khởi phát, vùng da viêm cơ địa sẽ có màu đỏ, sau đổi sang màu nâu xám.

• Da nứt nẻ, dày hơn

Da trở nên dày hơn, nứt nẻ do khô và viêm da.

• Sưng

Vùng tổn thương sẽ xuất hiện mụn nước nhỏ, có dịch nhưng chưa có vảy da. Sau đó, sẽ xuất hiện chảy dịch và đóng vảy tiết.

Nếu bé gãi, cào và vệ sinh không sạch sẽ có thể khiến các mụn nước bị viêm, loét và xuất hiện bội nhiễm (có mụn mủ ở da và vảy tiết vàng).

Bệnh viêm da cơ địa phổ biến nhất ở trẻ sơ sinh và trẻ dưới 5 tuổi với triệu chứng điển hình là da dày sừng, có vết nứt và bị thâm nhiễm. Vùng bị tổn thương thường ở đầu gối, mặt duỗi các chi (tức các vùng có nếp gấp và tỳ đè).

Bệnh sẽ tái phát nhiều lần cho đến khi trẻ lớn hơn ở tuổi thiếu niên hay trưởng thành. Ở một số trẻ, bệnh xuất hiện định kỳ, khởi phát rầm rộ rồi dần thuyên giảm, biến mất.

1.3. Nguyên nhân gây bệnh

Làn da khỏe mạnh luôn giữ được độ ẩm phù hợp, bảo vệ khỏi tác nhân gây hại từ môi trường cũng như sự xâm nhập của vi khuẩn, virus. Nguyên nhân dẫn đến viêm da cơ địa thường là do:

• Di truyền

Nếu gia đình có người bị viêm da cơ địa thì trẻ cũng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn

• Thời tiết, môi trường

Viêm da cơ địa ở trẻ là một dạng bệnh rối loạn miễn dịch

Dưới đây là những nguyên nhân bên trong kết hợp tác nhân kích ứng từ môi trường gây ra bệnh viêm da cơ địa ở trẻ:

• Chất tẩy rửa mạnh

Làn da của trẻ thường mỏng và yếu ớt hơn người lớn, ở trẻ bị rối loạn miễn dịch liên quan còn mỏng manh hơn. Vì thế các sản phẩm tẩy rửa như nước giặt, nước rửa chén, xà phòng tắm,… có thể gây bệnh da liễu ở trẻ.

• Hóa chất

Thông thường trẻ sẽ tiếp xúc với những hóa chất tạo mùi, hóa chất trong sản phẩm tẩy rửa như amoniac, Chloride,… khiến làn da nhạy cảm của trẻ bị dị ứng, viêm da cơ địa.

• Môi trường ô nhiễm

Ô nhiễm môi trường, bụi bẩn cũng có thể là nguyên nhân khiến trẻ bị viêm da kích ứng.

• Dị ứng

• Tác nhân dị ứng trong nhà

Bé của thể bị viêm da kích ứng khi tiếp xúc với tác nhân như: lông động vật, bụi bẩn, phấn hoa,… Vì thế cha mẹ cần vệ sinh không gian sống thường xuyên, sạch sẽ để bảo vệ làn da cũng như sức khỏe của trẻ.

• Dị ứng thực phẩm

Hải sản là thực phẩm dễ gây dị ứng cho trẻ, cũng là nguyên nhân gây viêm da cơ địa khởi phát. Vì thế cha mẹ cần để ý nếu trẻ bị dị ứng sau khi ăn hải sản cần tránh cho trẻ ăn sau này.

Hạn chế trẻ tiếp xúc với những nguyên nhân gây viêm da, dị ứng này sẽ hạn chế bệnh tiến triển và tái phát sau khi đã điều trị khỏi. 

Một số yếu tố được cho là có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh, bao gồm: 

• Hệ miễn dịch kém: Hệ miễn dịch của trẻ sơ sinh (trẻ dưới 1 tháng tuổi) chưa được phát triển hoàn thiện và còn rất yếu. Chính vì thế, khi có những yếu tố kích thích tác động, làn da của các con rất dễ bị tổn thương.
• Yếu tố di truyền: Những nghiên cứu gần đây cho thấy, phần lớn những trẻ mắc viêm da cơ địa thường có những người thân, ruột thịt cũng mắc bệnh này hoặc một số bệnh liên quan như bệnh chàm, bệnh viêm kết mạc dị ứng, viêm mũi dị ứng hay bệnh hen suyễn,…

Quần áo chất liệu len dạ cũng khiến tình trạng viêm da của bé nghiêm trọng hơn

Ngoài hai yếu tố chính đã nhắc đến phía trên, tình trạng viêm da cơ địa ở trẻ còn do những nguyên nhân sau: 

• Những trẻ không được bú sữa mẹ;
• Trẻ gặp phải tác dụng phụ sau khi tiêm phòng;
• Trẻ sống trong thời tiết hanh khô và nhiệt độ thấp;
• Trẻ thường xuyên mặc quần áo có chất liệu len hay dạ.

2. Trẻ bị viêm da cơ địa cần xử lý thế nào?

Cần biết cách xử lý, điều trị để trẻ bị viêm da cơ địa thuyên giảm triệu chứng, làn da trẻ nhanh hồi phục hơn.

2.1. Dưỡng ẩm đều đặn

Da khô chính là một trong những nguyên nhân và triệu chứng mà viêm da cơ địa gây ra, vì thế không được quên dưỡng ẩm đều đặn cho làn da của trẻ. Có những cách dưỡng ẩm da cho trẻ sau:

• Dùng kem dưỡng ẩm: Nên sử dụng cho trẻ trước khi đi ngủ. Thuốc mỡ có tác dụng dưỡng ẩm và phù hợp với làn da nhạy cảm của trẻ hơn là dưỡng ẩm dạng kem.
• Dùng máy tạo ẩm: Để không khí trong nhà mát mẻ, độ ẩm dễ chịu hơn, cũng giúp làn da viêm cơ địa giảm khô, ngứa, bong tróc.

2.2. Tắm nước ấm

Tắm cho trẻ với nước ấm có pha baking soda hoặc bột yến mạch cũng giúp giảm triệu chứng viêm da cơ địa. Lưu ý nên tắm nước vừa ấm trong 10 – 15 phút, sau đó lau khô nhẹ nhàng, bôi kem dưỡng ẩm khi làn da vẫn còn giữ ẩm sau khi tắm.

 Dùng thuốc trị viêm da cơ địa ở trẻ cần có chỉ định bác sĩ

2.3. Dùng thuốc

Dùng thuốc trị viêm da cơ địa cho trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ cần có chỉ định của bác sĩ, có các loại sau:

• Kem chống ngứa: Thoa kem chống ngứa sau khi dưỡng ẩm giúp giảm cảm giác ngứa tạm thời. Tần suất sử dụng ban đầu có thể là 2 lần mỗi ngày, khi triệu chứng thuyên giảm thì giảm số lần và lượng bôi trên da.
• Thuốc chống dị ứng, thuốc chống ngứa: có những loại thuốc uống không kê toa như thuốc kháng histamin hoặc thuốc kê toa như diphenhydramine sử dụng cho trẻ.

2.4. Hạn chế trẻ gãi ngứa

Trẻ thường chưa ý thức được hết hành động của mình, viêm da gây ngứa nên trẻ thường dùng móng tay gãi gây trầy xước da. Việc này càng gây viêm nhiễm da nặng hơn.

Cần khắc phục bằng cách:

• Cắt ngắn móng tay và dũa cho trẻ để tránh làm tổn thương da.
• Đeo bao tay cho trẻ khi ngủ để tránh trẻ tự ý gãi.
• Băng vùng da bị viêm: bảo vệ da và chống trầy xước.

Những điều cấm kỵ đối với người bị bệnh viêm da

1.Không dùng tay gãi

Khi gãi sẽ khiến da không ngừng bị kích thích cơ học mà nổi mẩn dày hơn, thậm chí là gây truyền nhiễm. Gãi sẽ càng làm cho cơn ngứa thêm dữ dội.

Người mắc bệnh viêm da càng gãi sẽ càng thấy ngứa, do vậy sẽ hình thành một vòng tuần hoàn tăng dần mức độ ngứa, quá trình mắc bệnh cũng vì vậy mà kéo dài hơn.

2.Không tắm nước quá nóng

Những người bị viêm da trong thời kỳ cấp tính do các huyết quản dưới da mở rộng sẽ xuất hiện hiện tượng sưng đỏ, mụn nước với các mức độ khác nhau.

Khi tắm hoặc ngâm người trong nước nóng khiến vết sưng sẽ càng nặng thêm, lượng nước thẩm thấu tăng lên làm bệnh tình càng thêm nguy hiểm.

Bởi vậy, người bị viêm da nên tắm bằng nước ấm vừa phải, không ngâm người trong nước nóng hoặc dùng tay hay khăn cọ xát mạnh.

3. Không dùng xà phòng

Khi bị viêm da không nên dùng xà phòng, nhất là những loại xà phòng có tính kiềm cao bởi vì loại xà phòng này có tính kích thích da, có thể khiến viêm da thêm nặng.

Lưu ý: khi tắm không được chà xát mạnh lên vùng da bị viêm nhiễm.

4. Không ăn các thức ăn có tính kích thích

Tránh ăn những thực phẩm có tính kính thích như ớt, rượu, trà đặc, cà phê…. Những thực phẩm này đều có thể khiến cơn ngứa nặng thêm, khiến bệnh Eczema lâu khỏi hoặc tái phát. Bởi vậy, khi bị viêm da nên tránh những thực phẩm này.

5. Không dùng thuốc bừa bãi

Diễn tiến của bệnh viêm da diễn ra khá chậm, dễ lặp đi lặp lại, bởi vậy người mắc bệnh cần có tâm lý nhẫn nại trong quá trình điều trị.

Việc nóng vội, sử dụng những loại thuốc bôi giảm ngứa có nồng độ corticoid cao không theo chỉ dẫn của bác sỹ sẽ gây những biến chứng nguy hiểm, dẫn đến tình trạng bệnh càng nặng thêm.